تاثیر برخی مکمل های معدنی- ویتامینی بر فراسنجه های تولید و تولید مثل گاوهای دوره انتقال در فصل تابستان

در این آزمایش تاثیر مصرف برخی مکمل های معدنی- ویتامینی در دوره انتقال گاوهای شیری در فصل تابستان بررسی شد. برای این منظور از 100 راس گاو هلشتاین پرتولید چند شکم زایش در چهار گروه آزمایشی 25 راسی استفاده شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- گروه کنترل، 2- گروه دریافت کننده مکمل تزریقی، 3- گروه دریافت کننده بلوس خوراکی و 4- گروه دریافت کننده مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی. مکمل تزریقی حاوی سلنیوم - ویتامین e و بلوس خوراکی حاوی عناصر مس، کبالت، سلنیوم، منگنز، ید، روی و ویتامین های a، d3 و e بود. مکمل ها از 21 روز قبل از زایش مورد استفاده قرار گرفتند. برای تغذیه ی گاوها از جیره های کاملا مخلوط شده که بر اساس پیشنهادات nrc 2001 تنظیم شده بود استفاده شد. نمونه گیری آغوز از اولین دوشش پس از زایش انجام شد و پس از آن نمونه های شیر به صورت هفتگی و از 3 نوبت شیردوشی روزانه تهیه شد. مقدار تولید شیر گاوها نیز به صورت هفتگی و در 3 نوبت شیردوشی(صبح، ظهر و شب) از سه روز پس از زایش تا هفته نهم شیردهی ثبت شد. اولین خونگیری از گاوها در زمان ورود آنها به طرح انجام شد و پس از آن در زمان زایش، یک ماه پس از زایش و دو ماه پس از زایش نمونه های خون جمع آوری شدند. داده های مربوط به فراسنجه های تولید مثلی گاوها شامل فاصله زایش تا اولین تلقیح، روزهای باز، تعداد تلقیح به ازای هر آبستنی و درصد آبستنی به ازای اولین تلقیح ثبت شد. نتایج نشان داد که مصرف بلوس خوراکی تولید شیر روزانه را به طور معنی داری (05/0p<) افزایش داد. مقدار پروتئین شیر (کیلوگرم در روز) در گروه دریافت کننده مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی بیشترین بود (05/0p<). درصد مواد جامد بدون چربی شیر تحت تاثیر مکمل های معدنی- ویتامینی قرار گرفت و بطور معنی داری (05/0p<) از گروه کنترل بیشتر بود. در مقایسه با گروه کنترل، مصرف بلوس خوراکی شمار سلول های بدنی شیر را کاهش داد (05/0p<). مصرف مکمل تنها بر درصد چربی آغوز تاثیر داشت (05/0p<) و دیگر ترکیبات آغوز تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. ایمینوگلوبولین g در گروه های دریافت کننده بلوس خوراکی تا حدودی افزایش یافت، اما تفاوت مشاهده شده معنی دار نبود. مصرف مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات را در زمان زایش به طور معنی داری (05/0p<)کاهش داد. همچنین مصرف مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی در مرحله پس از زایش غلظت اسیدهای چرب آزاد خون را به طور معنی داری (05/0p<) کاهش داد. مصرف مکمل های تزریقی و (یا) بلوس خوراکی بر غلظت هورمون های t3 و t4تاثیر معنی داری نداشت. میزان کل پروتئین خون در زمان زایش در گروه های دریافت کننده بلوس خوراکی به طور معنی داری (05/0p<) افزایش یافت. مصرف مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی غلظت تری گلیسیرید خون را در فاصله یک ماه پس زایش به طور معنی داری (05/0p<) افزایش داد. غلظت نیتروژن اوره ای خون گاوهای دریافت کننده تیمارهای مختلف در هیچ یک از زمان های نمونه گیری تفاوت معنی داری نداشت. فاصله زایش تا اولین تلقیح تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت، اما تعداد روزهای باز برای گروه دریافت کننده بلوس خوراکی به طور معنی داری (05/0p<) از دیگر گروه ها کمتر بود. تعداد تلقیح به ازای آبستنی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. گرچه نرخ گیرایی در اولین سرویس در گروه دریافت کننده بلوس خوراکی بیشترین بود، اما این صفت تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. بالاترین درصد آبستنی تجمعی و درصد آبستنی در هر سرویس مربوط به گروه های دریافت کننده بلوس خوراکی بود (05/0p<). بطوریکه در اولین و دومین سرویس درصد آبستنی در گروه دریافت کننده بلوس خوراکی و در سایر سرویس ها در گروه دریافت کننده مکمل تزریقی به همراه بلوس خوراکی بیشترین بود. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان دادکه استفاده از مکمل های معدنی - ویتامینی به فرم بلوس خوراکی به همراه مکمل تزریقی ویتامین e- سلنیوم یا بدون آن، آثار مثبتی بر کمیت و کیفیت تولید شیر، برخی ترکیبات آغوز، کاهش بالانس منفی انرژی، برخی از متابولیت های خون و فراسنجه های تولید مثل گاوها داشت.